W Kujawskiej rodzinie Piastów - Elżbieta Bośniaczka Los Elżbiety Bośniaczki jest tak burzliwy ,że można by było o niej nakręcić film historyczno-przygodowy. Mówimy nader wiele o córce Elżbiety, królowej Polski Jadwidze zaś zapominamy o jej matce. Smaczku dodaje fakt, że Elżbieta zawsze czuła się także Kujawianką. Elżbieta urodziła się między 1338 a 1340 rokiem i była córką Stefana Kotromanića księcia ( bana ) Bośni i Elżbiety Gniewkowskiej, córki Kazimierza III Kujawskiego. Opowieści o dalekich Kujawach znała od matki. Gniewkowianka nauczyła też córkę mówić po polsku. Bośniaczka doskonale orientowała się w kujawskich miastach, pewnie wiedzę o Inowrocławiu, Gniewkowie, Pakości i Bydgoszczy przekazała jej również matka lub ktoś z jej dworu na bieżąco sprawy polskie znała będąc już królową Węgierską. Ojciec Stefan, wychował córkę na władczynię i przelał na nią takie cechy jak ambicja czy bezkompromisowość w dążeniu do celu. Bardzo wcześnie bo w wieku 12, 13 lat Elżbieta Bośniaczka została wysłana do Węgier na dwór królowej-seniorki, Elżbiety Łokietkówny ( również Kujawianki ). Tam też, zwróciła uwagę syna Łokietkówny i jednocześnie króla Węgier, Ludwika Wielkiego ( w Polsce nazywamy go Ludwikiem Węgierskim ). Bośniaczka była bardzo ładną dziewczyną. Artyści przedstawiają ją jako szczupłą, wysoką kobietę z czarnymi włosami. Król Węgier zakochawszy się z wzajemnością w Bośniaczce wystąpił o dyspensę do papieża Innocentego IV. Istniało pokrewieństwo między Ludwikiem a Elżbietą, ich wspólnym przodkiem był Kazimierz I Kujawski ( ten sam co wojował o Pakość i pierwszy zamek tu postawił ). 20 czerwca 1356 r. zawarto ślub mimo, że 31 sierpnia tegoż roku papież wydał oficjalną zgodę na to małżeństwo. Elżbieta Bośniaczka dorastała w jednym z najświetniejszych dworów w Europie. Mąż zabierał ją do Shekeshefervar lub Budy . Mieszkała, zaś w zamku Wyszehrad, który miał aż 351 komnat. Jednak kochający i poważający swoją żonę Ludwik nie dopuszczał żony do decyzji politycznych. Tu raczej zdawał się na swoją matkę Elżbietę Łokietkówną, którą po 1370 r. wyznaczył jako regentkę Królestwa Polskiego. W tym układzie Bośniaczka była nieszczęśliwa. Ludwik jednak wiedział co robi, świadomy był, że jego żona jest lekkomyślna. Znana jest historia, że zwiedzając kościół w Zadarze, skradła relikwię - palec świętego Szymona. Nie oznacza to wcale, że Ludwik nie szanował aspiracji swojej żony, przy wszelkich publicznych wystąpieniach dbał o to aby takie same honory jak matce okazywano również żonie. Bośniaczka urodziła Ludwikowi 4 córki. Pierwszą w wieku 30 lat i była nią Katarzyna, potem przyszła na świat Maria, Jadwiga i Maria. Dwie pierwsze umarły w dzieciństwie a w stosunku do następnych Ludwik miał dalekosiężne plany i pragnął aby obsadziły trony w Krakowie i Budzie. Elżbieta Bośniaczka wraz z córką Marią przy zwłokach Ludwika Węgierskiego. W dniu 29 grudnia 1380 r. zmarła Elżbieta Łokietkówna, zaś 10 sierpnia 1382 Ludwik Węgierski. Wreszcie spełniło się wielkie marzenie Elżbiety Bośniaczki, sprawowanie władzy. Umiejętności jej w tej materii były dalekie od ideału. Elżbieta mianowała się królową regentką i rządziła w imieniu swych córek. Zmieniła też postanowienia męża w sprawie sukcesji tronu dla Jadwigi i Marii. Elżbieta wraz z córką Marią przy ciele Ludwika Węgierskiego. Ta pierwsza została władczynią Polski a w imieniu Marii na Węgrzech rządziła Elżbieta. Królowa regentka zerwała także zaręczyny swych córek ( Marii z Zygmuntem Luksemburskim i Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem ). Ten pierwszy nie ustąpił i z czasem dopiął swego. Z tego powodu powstało wrzenie na Węgrzech a stronnictwa niechętne Elżbiecie Bośniaczce wysuwały różne pomysły na rządzenie w kraju. Szlachta na południu domagała się aby na króla Węgier powołać władcę Neapolu Karola III z Durazzo, na czele tej grupy stał Janos Horwat. Stronnictwo z zachodniej części kraju chciało aby rządziła Maria razem z Zygmuntem Luksemburczykiem. W Siedmiogrodzie niechętna Elżbiecie rodzina Lockfich wysuwała na tron kandydaturę jeszcze innego władcy. W końcu doszło do rewolty. Od południa wkroczył do węgierskiej chorwacji Karol III z Durazzo a od północy Zygmunt Luksemburczyk, ten oblegając Elżbietę w Bratysławie zmusił ją do rezygnacji z tytułu królowej regentki oraz zawarł związek małżeński z Marią (15 XI 1385). W zaistniałej sytuacji Elżbieta Bośniaczka poprosiła o pomoc Karola III z Durazzo. Ten owszem wyparł wojska Zygmunta Luksemburskiego z Węgier ale zmusił Marię i Elżbietę aby przyznały mu tytuł regenta. W grudniu 1385, Karol III posunął się dalej i koronował się na króla Królestwa Węgierskiego ( jako Karol II ). Miał do tego prawo ponieważ był Andegawenem, kuzynem Ludwika Węgierskiego. Z tym stanem rzeczy nie pogodziła się bohaterka niniejszego artykułu i razem z palatynem Grai, zorganizowała udany zamach na życie Karola z Durazzo. Bośniaczka ponownie sięgnęła po pełnię władzy i w imieniu swej córki rządziła Węgrami. Pozycja nielubianej królowej regentki byla jednak słaba. Sojuszu szukała m. in. w Polsce i zawarła sojusz obronny ( 9 VI 1386). Na mocy tego układu Jadwiga i Władysław Jagiełło mieli wystąpić przeciwko wszystkim wrogom Marii i Elżbiety. Los chciał, że 25 VII 1386 Elżbieta wraz z córką została pojmana w pobliżu miasta Diankowa przez ludzi Janosa Horwata ( stronnika nieżyjącego Karola z Durazzo ). Horwat odesłał Marię i Elżbietę do Neapolu na dwór Małgorzaty Andegaweńskiej, aby ta pomściła zabitego męża. Ta zdecydowała się uwięzić rywalki na zamku Nowi Grod. Pod koniec 1386 r. ponownie do walk o tron węgierski włączył się Zygmunt Luksemburski i szybko zajął całe Węgry i ruszył na Novi Grod aby uwolnić żonę i teściową. Luksemburczyk nie kierował się tu sentymentem do Marii i Elżbiety lecz dążył do prawnego zdobycia korony św. Stefana. Luksemburczyka wspierała także Wenecja, która rywalizowała z Neapolem politycznie i gospodarczo. Obrońcy Nowego Gradu aby zmusić oblegających od odstąpienia od murów udusili Elżbietę Bośniaczkę ( 16 I 1387 ) i zagrozili że to samo zrobią z żoną Zygmunta- Marią. Ciało Bośniaczki, ku przestrodze wywieszono na murze. Siła armii Luksemburga spowodowała , że obrońcy wydali Marię żywą. Młoda Andegawenka uzyskała wolność jednak jej współrządy u boku Zygmunta Luksemburga były tylko formalne. Elżbieta Bośniaczka została pochowana w kościele św. Chrysmogo w Zadarze ale potem jej ciało przewieziono do Székesfehérvár i spoczęła u boku swego męża Ludwika Węgierskiego. Jaka była Bośniaczka? Przede wszystkim bezkompromisowa w dążeniu do władzy. Potrafiła zabijać , po to aby rządzić. W Polsce nigdy nie była jednak używała tytułu Regina Poloniae. Często przyjmowała poselstwa z Polski z którymi rozmawiała w naszym języku. Dopytywała się o wieści z Kujaw. Rodziny Piastów Kujawskich nie darzyła sentymentem. Kiedy bawiły u niej córki Kazimierza Wielkiego, traktowała je chłodno.